نقد مشارکتی عکس
این کارگاه قصد دارد تا با تبیین، طبقه بندی و یادآوری قوانین نقد مدرن عکس و سپس فاصله گرفتن آگاهانه از این قوانین محدود کننده، پررنگ شدن نقش امر تجربی در شکل‌گیری یک مجموعه یا ایده‌ی عکاسانه را صحه گذارد. این کارگاه سعی می‌کند تا با کاربردی سازی مفاهیم تئوری در حوزه‌ی عکاسی به پیوند هرچه بیشتر نظریه و عمل در عکاسی کمک کند. این پیوند، با انجام بازی‌های طراحی شده‌ی تصویری، کلامی و نوشتاری و با استفاده از خرد جمعی، براحتی برقرار می‌گردد. در واقع در این کارگاه ما قصد داریم تا با گشوده گذاشتن راه خلاقیت و بازیگوشی برای ذهن پرسشگر و دوری گزینی از تعصبات ژانریک رسانه، از نظرگاهی متفاوت جهان تصاویر را رصد کنیم، در موردشان حرف بزنیم، بنویسیم و خیال بافی کنیم.
این کارگاه در 5 جلسه‌ی سه ساعته برگزار می‌شود.
کارهایی که در این کارگاه بیشتر به آن پرداخته می‌شود:
1. تعیین موضوع عکاسی برای هنرجویان و چگونگی به پیش بردن یک مجموعه‌ی عکس ناتمام به کمک خرد جمعی.
2. از تک عکس تا مجموعه (چه عکس‌هایی توان تبدیل شدن به مجموعه را دارند).
3. آشنایی با تئوری‌های عمده در حوزه عکاسی و نحوه‌ی به کار بستن آنها.
4. تبیین ارتباط ناگسستنی تصویر و متن در عکاسی معاصر.
5. نوشتن تعاملی و خلاق درباره‌ی عکس‌ها (عکس‌های تاریخ عکاسی و آثار هنرجویان) و تولید بانک متن در راستای نقد منصفانه‌ی تصاویر.
6. نقد عکس در خدمت روشنگری و نه محدود سازی معنایی آن (گشودن افقهای معنایی جدید برای عکاسی).
7. هستی شناسی تصویر فوتوگرافیک به قصد بازشناسایی مفهوم وجودی و ماهوی عکس.
8. عکاسی از دیدگاه پدیدارشناسی. (مفهوم حضور و غیاب و بازشناسی مفاهیم حقیقت و واقعیت و مرز آنها به صورت عملی).
9. تکرار ژانرهای عکاسی و آگاهی از آنچه نباید بدان پرداخت.
10. پیدایش خرده ژانرها و ایده محوری در عکاسی معاصر.
11. آشنایی با عکاسی و عکاسان معاصر ایران و جهان.
12. بررسی مفهوم مرگ و بقای عکاسی.
شرحی بر بازی‌های تصویری، کلامی و نوشتاری:
1. مثال مکعب. (عکاسی از یک مکعب از زوایای متعدد و توسط ذهن‌های متعدد در یک لحظه و در لحظات متفاوت و ساخت پازل واقعیت).
هدف: کشف امکانات بیشمار واقعیت که پروژه‌ی مشترک فلسفه و عکاسی است.
2. چندین عکس (از محصولات کارگاه) جایی نصب می‌شود و از هنرجویان خواسته می‌شود چند خط راجع به عکس مزبور بنویسند. با هر رویکردی و هر آنچه درمورد آن به ذهنشان می‌رسد. این متن ها در بانکی برای هر تصویر بایگانی می‌شود. اینک هر تصویر از چندین زاویه رصد شده، و دارای متن‌هایی متفاوت از نظرگاه‌هایی متفاوت شده است. سپس متن ها بازخوانی می‌شوند و پایین هر عکس نصب می‌شوند.
هدف: صحه گذاردن بر این امر که می‌توان به تصاویر از منظرهایی گوناگون نگریست و هر کس با توجه به پیش‌پنداشت‌ها و پیش‌دانسته‌ها و پیش‌تجربه‌های خود و از طریقی منحصر به فرد به تصاویر نزدیک می‌شود. این در واقع پتانسیلی دو سویه در تصاویر و در ذهن انسان است. برای تضمین بقای عمر عکاسی نیاز داریم که از نظرگاه نقد سنتی فراتر رویم و با لنز وایدتری به عکاسی بنگریم.
3. این تصاویر بر اساس نوع پرداخت در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گرند. دسته بندی‌ای که نقد سنتی در اختیارمان گذارده است. توصیفی، توضیحی، تفسیری و .. و بدین‌گونه از سلسله مراتب نقد سنتی برای به سامان درآوردن متون جدیدی که در کارگاه تولید شده، استفاده می‌کنیم.
4. در مورد نقد عکسی(از محصولات کارگاه) دو گروه موافق و مخالف تشکیل می‌دهیم و هر گروه به بیان دیدگاه‌های خود می‌پردازد. نظر‌ها مکتوب می‌شود. سپس جای دو گروه عوض می‌شود و کسی که مثلا در مقام مخالف بوده سعی می‌کند اینک مزایای تصویر فوق رو بازگو کند و بالعکس.
5. ادامه دادن خطوطی در عکس که بوسیله کادر محدود شده‌اند. ترسیم و خیال‌پردازی در مورد آنچه تصویر فوتوگرافیک به غیاب می‌فرستد. یک تصویر ثابت به هنرجویان داده می‌شود و از آنها خواسته می‌شود تا فضای غایب آن ها را ترسیم یا خیال پردازی کند.
هدف: شناخت بخشی از جوهره‌ی تصویر فوتوگرافیک و بسط مفهوم حضور و غیاب پدیدارشناسانه در ارتباط با عکس‌ها برای شناخت ماهوی و جوهره‌ی ذاتی عکس.
6. آزمون جایگزینی در همنشینی تصاویر کنار هم.
هدف: تبیین تاثیرگذاری معنایی تصاویری که به صورت اتفاقی کنار هم قرار میگیرند برای صحه گذاردن بر رابطه ی ذهن و تصاویر.
شرح جلسات:
جلسه اول
. دیدن نمونه‌هایی از عکس‌ها و مجموعه‌های عکاسان معاصر و گفتگو دسته جمعی راجع به آنها جهت آشنایی کلی با سطح عمومی هنرجویان.
. شرحی کلی از نوع نگرشی که قرار است در این کارگاه بدان پرداخته شود. (که نیازمند آشنا شدن هنرجویان با مفاهیمی کلی در مورد عکاسی، اصول نقد سنتی و نقد جدید و اندکی فلسفه می‌باشد).
. تمرین مکعب. (بازی شماره 1).
. طرح موضوع برای عکاسی برای جلسه بعد.
جلسه دوم
. دیدن عکس‌های هنرجویان و شناسایی سمت و سوی علایق آنها از طریق دیدن عکس‌های هنرجویان.
. پیشبردن مجموعه‌ها و ایده‌های ناتمام به کمک خرد جمعی. (چه تک عکس‌هایی قابلیت مجموعه شدن دارند).
. انجام بازی های شماره 2 و 3. (آموزش چگونگی ایجاد بانک متن – نقد به صورت عملی و جمعی)
جلسه سوم
. ادامه‌ی پیشبرد ایده‌ها.
. انجام بازی شماره 4. (آموزش نقد منصفانه، آموزش تعامل با اثر، شنیدن نظر مخالف، نقد شفاهی و نقد کتبی، رصد عکس از زاویه‌های متعدد و ...).
جلسه چهارم
. انجام بازی شماره 5. (آشنایی با هستی‌شناسی و جوهره‌ی تصویر فوتوگرافیک به صورت عملی).
. جلسه پنجم
.انجام بازی شماره 6. جمع بندی کل کارهای انجام داده در طول دوره. مستند کردن نتایج بدست آمده از هر بازی.
