تا چه حد نورسنج دوربین قابل اعتماد است
نورسنج دوربین اغلب در پیشنهاد تنظیمات مناسب برای داشتن عکسی با نور ایده آل عملکرد خیلی خوبی دارد، اما گاهی نورسنج دوربین به درستی عمل نمی کند. این که بدانید چه زمانی ممکن است نورسنجی دوربین به درستی عمل نکند، می تواند برای شما شرایطی ایجاد کند که بتوانید همیشه و در همه موقعیت ها عکسی با شرایط نوری مناسب بگیریدمواردی که باید مراقب نورسنج دوربین باشیم کدامند.
عکاسی از مناظر روشن :
اگر منظره ای که می خواهید از آن عکس بگیرید خیلی روشن باشد، نورسنج دوربین تنظمیاتی به شما پیشنهاد می کند که باعث تاریک شدن (underexposed) عکس شما خواهد شد.
– نورسنج دوربین عموما انتظار صحنه ای با روشنایی متوسط و معادل تن میانه (mid-tone) را دارد. –
در نتیجه، ایزو، دیافراگم و سرعت شاتری پیشنهادی، مناسب آنچه مورد نیاز شما است نخواهد بود.
چگونه با این مشکل مقابله کنیم؟
راه اول استفاده از تنظیم جبران نوردهی (Exposure Compensation) برای کنترل کردن روشنایی و شناساندن نور مناسب به دوربین است
راه دوم مقابله اعمال تنظیمات دوربین به صورت دستی است.
به هیستوگرام دوربین توجه کنید و سعی کنید طوری عکس بگیرید که قسمت های مهم تصویر به خوبی نوردهی شده باشند، اما تنظیمات دوربین را آنقدر به سمت روشن شدن عکس بالا ببرید تا اندکی از خطوط داخل نمودار هیستوگرام به راست ترین قسمت این نمودار برسد که نشان دهنده وجود نور شدید در عکس خواهد بود.
عکاسی از سوژه های تیره:
سوژه های تیره هم به اندازه صحنه های خیلی روشن برای نورسنج دوربین شما می توانند مشکل ساز ، اما این مشکل دقیقا برعکس زمانی است که با صحنه های بسیار روشن روبرو هستید.
اگر از صحنه ای خیلی تاریک عکس بگیرید، عکس نهایی شما بسیار روشن خواهد بود. دوربین های دیجیتال این امکان را به شما می دهند که با عکاسی از صحنه ای تاریک و روشن این موارد را به راحتی تجربه و آزمون کنید.
برای گرفتن چنین عکس هایی باید تمام کادر را با سوژه تاریک یا روشن خود پر کنید و اجازه دهید دوربین، خود برای تنظیمات نوردهی عکس تصمیم بگیرد.
به احتمال زیاد خواهید دید هر دو عکس نور هایی مشابه با هم خواهند داشت. و هر دو رنگی نزدیک به خاکستری دارند، و نه سیاه و یا سفیدی که در واقعیت بوده اند!
راه حل چیست؟
اول پایین آوردن جبران نوردهی دوربین .
دوم تنظیم کردن تنظیمات دوربین به صورت دستی است.
نورپردازی از پشت:
اگر به سوژه خود از پشت نور بتابانید، مانند زمانی که مدل شما لبه پنجره نشسته باشد، پس زمینه شما بسیار روشن خواهد بود، در صورتی که صورت خود مدل تقریباً تاریک است.
اگر از چنین صحنه ای با استفاده از نورسنج دوربین عکس بگیرید در حالتی که مد نورسنجی دوربین روی حالت کلی
(که با نام Evaluate، Matrix و یا Multi-zone شناخته می شود)، کنتراست نوری شدید موجود در اطراف سوژه باعث می شود که مدل شما قطعا از آن چیزی که هست تاریک تر ثبت شود.
حتی اگر دوربین بتواند به درستی عمل کند و نور عکس را همانند نور موجود در صحنه ثبت کند، احتمال خیلی زیادی وجود دارد که این عکسی نباشد که شما می خواهید داشته باشید. در بیشتر اوقات نیاز دارید با افزایش نوردهی سوژه را روشن کنید.
این بدین معنی است که پس زمینه شما بسیار روشن خواهد شد، اما اینکه نور سوژه درست باشد خیلی مهم تر از این است که نور پس زمینه مناسب باشد.
معمولاً برای عکاسی از سوژه ای که نور پشت آن بیشتر از نور خود سوژه است پیشنهاد می شود از مد نورسنجی نقطه ای یا Spot Metering استفاده کنید، با این کار دوربین تنها نقطه کوچکی از کادر را برای نورسنجی و تنظیمات دوربین در نظر می گیرد.
عکاسی از صحنه هایی با کنتراست بالا:
بعضی نورسنج های دوربین ها نمی توانند در شرایط با کنتراست بالا به درستی عمل کنند چرا که نورسنجی را بر اساس جسمی که زیر نقطه فوکوس خودکار (AF) فعال قرار گرفته انجام می دهند.
اگر این ناحیه خیلی تاریک باشد، دوربین همانند زمانی عمل می کند که کادر خیلی روشن بوده و در نتیجه تمام قسمت های دیگر را خیلی روشن ثبت می کند تا نقطه فوکوس به عنوان Mid-tone در عکس ثبت شود و اگر آن قسمت خیلی روشن باشد، دوربین عکس را بیش از حد تاریک ثبت می کند.
نکته ای که در چنین شرایطی باید در نظر داشته باشید این است که بدانید نقطه فوکوس در کدام قسمت است و در صورت امکان نقطه فوکوس فعال را روی قسمتی قرار دهید که نور متعادلی داشته تا این نقطه به عنوان Mid-tone عکس انتخاب شود. اگر چنین چیزی امکان پذیر نبود با استفاده از قابلیت قفل نوردهی تنظیمات نوردهی را بر اساس ناحیه ای با تن میانه (Mid-tone) اعمال و قفل کنید، سپس کادربندی را انجام دهید و عکس بگیرید.
اغلب دوربین های سطح مبتدی، دکمه ای به نام Auto Exposure Lock (قفل نوردهی خودکار) دارند که زمانی که این دکمه را فشار دهید، تنظیمات نوردهی برای چند ثانیه و یا تا زمانی که شاتر را فشار دهید قفل می شود.
زمان استفاده از فلاش های دستی یا استودیویی:
دوربین شما قادر نیست نورسنجی را برای فلاش های دستی (manual) یا نور های استودیویی، با قدرت خروجی ای که شما برایشان تعیین می کنید، انجام دهد.
دوربین در چنین شرایطی تنظیماتی را برای عکس در نظر می گیرد که بدون فعال شدن فلاش ها عکس به خوبی روشن شده باشد، بنابراین اگر با استفاده از نورسنجی دوربین عکس بگیرید و فلاش هم فعال کنید عکسی که دوربین می گیرد خیلی روشن خواهد شد.
یکی از راه کارها برای اعمال تنظیمات نوردهی مناسب هنگام عکاسی با فلاش های دستی، استفاده از فلاش متر (Flash Meter) است. این دستگاه سنجش نور، هم می تواند توسط یک کابل به فلاش متصل شود و هم می تواند به صورت بی سیم باشد و به محض فعال شدن فلاش، میزان روشنایی آن را نمایش دهد.
نورسنج های فلاش (و نورسنج های نور های محیطی) کاربرد خوبی دارند چرا که به جای نور های انعکاسی، نور های لحظه ای را برای در نظر گرفتن تنظیمات مناسب انتخاب می کنند.
شما باید این دستگاه ها را در مقابل سوژه خود و رو به دوربین نگه دارید تا خوانش (نورسنجی) را انجام دهند. روشنایی خود سوژه بر روی تنظیمات پیشنهادی این دستگاه ها تأثیری نمی گذارد.
اگر فلاش متر ندارید، می توانید از اعداد راهنمای فلاش (Guide Number) روی فلاش (شماره ای که به نوعی نشانگر قدرت فلاش است) و فاصله سوژه از فلاش استفاده کنید و با محاسبات لازم تنظیمات مناسب را برای دوربین انتخاب کنید:
فاصله فلاش تا سوژه / عدد راهنمای روی فلاش = دیافراگم
برای مثال، برای عکاسی با فلاشی که عدد راهنمای آن ۳۵ m در ISO 100 است و در فاصله ۳ متری از سوژه قرار دارد، دیافراگم به این شکل بدست می آید: ۳۵ / ۳ = ۱۱٫۶۶ که می توانیم این عدد را به ۱۱ گرد کنیم و مقدار دیافراگم را ۱۱ بگذاریم.
سرعت شاتر هم باید سرعتی پایین تر از سرعت سینک فلاشِ دوربین باشد، که معمولاً این سرعت ۱۲۵/۱ ثانیه و یا ۲۰۰/۱ ثانیه است. اگر نور اصلی سوژه از فلاش تأمین شود، سرعت شاتر دوربین زیاد اهمیتی ندارد، البته تا جایی که سرعت آنقدر پایین نباشد تا نور های محیطی شروع به تأثیر گذاری روی عکس شما کنند.
نقاشی با نور:
نقاشی با نور نیازمند عکاسی با نوردهی طولانی (انتخاب سرعت شاتر بسیار پایین) و استفاده از یک منبع نور متحرک (مانند مشعل یا چراغ قوه) برای نورپردازی سوژه است.
همانند زمانی که از فلاش های استودیویی یا فلاش های دستی استفاده می کنید، اینجا نیز دوربین نمی داند قصد دارید چقدر نور روی سوژه نقاشی کنید و در نتیجه قادر نیست تنظیمات نوردهی مناسبی را به شما پیشنهاد دهد.
ساده ترین راه برای درست انتخاب کردن تنظیمات دوربین برای گرفتن یک عکس نقاشی با نور، آزمون و خطا و گرفتن چند عکس آزمایشی برای رسیدن به نتیجه ای مناسب است. سرعت شاتر را طوری انتخاب کنید که به شما فرصت کافی برای نورپردازی تمام قسمت های لازم سوژه را بدهد و تعادلی میان دیافراگم و حساسیت سنسور پیدا کنید تا بتوانید عمق میدان مورد نظر را با کمترین نویز ممکن در عکس داشته باشید.
مانند فلاش، حرکت دادن این مشعل یا چراغ قوه به طرف سوژه و نزدیک کردن آن به سوژه باعث شدید تر شدن نور می شود، به همین شکل دور کردن منبع نور از سوژه می تواند از شدت نور کم کند.
عکاسی در کنسرت :
عکاسی از خوانندگان و نوازندگان روی صحنه با نورهای چشمک زن را امتحان کرده اید؟
حتما متوجه شده اید که نورسنج دوربین دائما تنظیمات پیشنهادیش را تغییر می دهد.
بهترین روش برای عکاسی در چنین شرایطی قرار دادن دوربین روی مد دستی (Manual) و استفاده از نورسنجی نقطه ای (Spot Metering) و قرار دادن این نقطه روی سوژه (نورپردازی شده توسط نور های صحنه) است. تنظیمات پیشنهادی دوربین را انتخاب کنید، منتظر بمانید تا زمانی که نورپردازی صحنه اجرا شده و سپس عکس خود را بگیرید.
اگر نورپردازی عکس شما به نظر درست می آمد، به هدفتان رسیده اید. اگر نه، تنظیمات دوربین را تغییر دهید و دوباره امتحان کنید. زمانی که تنظیمات مناسب برای عکس خود را پیدا کردید، این تنظیمات را تغییر ندهید و توجهی به نورسنج دوربین نکنید، زمانی که نورپردازی سالن تغییر کند یا حرکت کند نورسنج دوربین تنظیماتی کاملاً متفاوت به شما پیشنهاد خواهد کرد.
شما فقط باید زمانبندی مناسبی داشته باشید، روی سوژه فوکوس کنید و منتظر شوید تا نورپردازی صحنه انجام شود و سوژه شما ظاهری مناسب و جذاب برای عکاسی داشته باشد.
